De kracht van beeld: visuele communicatie met praatplaten, zo doe je dat!
Praatplaten zijn krachtige visuele communicatiemiddelen die complexe informatie helder en aantrekkelijk presenteren. Ze maken gebruik van metaforen en eenvoudige tekeningen om verhalen te vertellen en dialoog te bevorderen. Ik deze blog van Osina leer je hoe je effectieve praatplaten maakt en communicatie visueel kunt versterken.
10 september 2024
In onze huidige informatiemaatschappij, waar een overvloed aan informatie constant beschikbaar is, wordt het steeds belangrijker om complexe ideeën en boodschappen helder en bondig over te brengen. Visuele communicatiemiddelen, zoals praatplaten, spelen hierin een cruciale rol. Onderzoek toont aan dat we 80% van wat we zien onthouden, tegenover slechts 20% van wat we lezen. Beeld wint het dus duidelijk van tekst. In deze blog vertel ik je meer over praatplaten en geef ik inzicht in de kracht en het belang van deze vorm van visuele communicatie. Ook geef ik je praktische tips om zelf een goede praatplaat te maken.
Wat zijn praatplaten en waarom zijn ze zo effectief
Een praatplaat is een visueel communicatiemiddel dat je helpt om je publiek bij je boodschap te betrekken. Het ondersteunt je verhaal door informatie visueel begrijpelijk en overzichtelijk te maken. Een praatplaat kun je goed gebruiken voor boodschappen die top-of-mind moeten blijven of voor het uitleggen en borgen van kernwaarden binnen een organisatie. Hoewel praatplaten vaak verward worden met infographics, zijn er belangrijke verschillen:
- Doel: een praatplaat gebruik je om je verhaal te ondersteunen. Het laat bovendien zien hoe zaken samenhangen en zich tot elkaar verhouden. Met een infographic informeer je je doelgroep.
- Zelfstandig begrip: een infographics kunnen zelfstandig worden gelezen; Een praatplaat nodigt uit tot dialoog en heeft vaak toelichting nodig.
- Visueel versus tekst: in een praatplaten overheerst het visuele, terwijl een infographic meer tekst bevat.
- Stijl: praatplaten zijn vaak (digitaal) getekend, infographics zijn grafisch vormgegeven.
- Inhoud: een infographic bevat vaak kwantitatieve informatie zoals feiten en cijfers; een praatplaat focust juist op het vertellen van een verhaal.
Voordelen van praatplaten ten opzichte van traditionele tekst
Met een praatplaat geef je een verhaal scherper weer en maak je meer impact tijdens presentaties of gesprekken. De meeste mensen zijn visueel ingesteld; ze leggen sneller verbanden en zien patronen beter met beeld. Visuele informatie wordt bovendien sneller en beter opgeslagen in het geheugen en ziet er aantrekkelijker uit dan een lap tekst. Het is een leuk en effectief communicatiemiddel dat je verhaal net dat beetje extra geeft wat soms nodig is om te overtuigen. Het is makkelijk te leren en heel leuk om te maken.
Wat maakt een praatplaat krachtig en effectief?
Een krachtig onderdeel van praatplaten is dat je een boodschap heel eigen in beeld kunt brengen. Hiervoor gebruik ik vaak metaforen (beeldspraak). Hiermee help ik het publiek de boodschap sneller en beter te begrijpen en te onthouden. In In het kader vind je enkele voorbeelden van metaforen.
Ook voeg ik allerlei visuele elementen toe, zoals pijlen en/of tekstwolken. Hiermee laat ik namelijk snel de kern van een boodschap zien en nodig ik uit tot dialoog. Een beeld zegt echt meer dan duizend woorden, en illustraties en simpele tekeningen helpen bij het vertellen van het verhaal. Ik laat je een aantal voorbeelden zien.
Voorbeelden van metaforen
- Proces: een schatkaart, landingsbaan, ladder, atletiekbaan, of piramide.
- Onderzoeksresultaten: een plattegrond, eilandjes, vergrootglas.
- Missie, visie of jaarplan: DNA (dubbele helix).
- Kernwaarden: tandwielen die de boel draaiende houden.
- Plannen of doelen van een gemeente: een herkenbare bezienswaardigheid zoals de Rotterdamse haven of de Erasmusbrug.
Voorbeelden van mijn succesvolle projecten met praatplaten
Een voorbeeld van een succesvol project is de praatplaat die ik maakte voor de onboarding website van Future Communication. Deze praatplaat laat nieuwe collega’s zien wie FC is en wat intern belangrijk is. Een andere praatplaat maakte ik over de nieuwe strategie van een opdrachtgever, die gebruikt werd bij een presentatie voor collega’s. Momenteel werk ik aan een praatplaat voor gemeenten, over een belangrijk onderzoek die ze moeten implementeren.
Uitdagingen bij het maken van effectieve praatplaten
Het verhelderen van een verhaal in een praatplaat kan uitdagend zijn. Daarom ga ik altijd eerst een goed eerste gesprek met de opdrachtgever aan. In dit gesprek bepalen we samen de boodschap en rode draad. Ook denk ik alvast na over het metafoor en de illustraties in de praatplaat. Ik begin met het opsplitsen van mijn verhaal in belangrijke woorden of termen en maak een eerste schets op basis van afgesproken metaforen en beelden. Ik ga ook aan de slag met de structuur van de praatplaat, want dat kan ook een uitdaging zijn. De structuur is als het ware de ‘verhaallijn’, oftewel wat je in de eerste oogopslag waarneemt zoals een duidelijk proces of de lijn van A naar B. Na het maken van de eerste schets, bespreek ik de praatplaat met de opdrachtgever. Deze creatieve brainstorm is één van de leukste onderdelen van het proces, want samen met de opdrachtgever wissel ik ideeën uit en de eerste digitale schets zorgt vaak voor een wow-effect bij de opdrachtgever.
Een andere uitdaging is dat een praatplaat digitoegankelijk moet zijn, met name op overheidswebsites. Dit betekent dat er een tekstueel alternatief moet worden gegeven voor de visuele inhoud, zodat ook mensen met een beperking de boodschap kunnen begrijpen. Daarom beschrijf ik in tekst wat op de praatplaat te zien is en zorg voor een goed kleurcontrast.
Beginnen met praatplaten voor beginners
Als je wilt beginnen met het maken van praatplaten is het een goed idee om te starten met zakelijk tekenen, dus tekenen op je werk. Maak aantekeningen door te tekenen tijdens vergaderingen en creëer een eigen visuele bibliotheek van symbolen, metaforen en iconen. Dit helpt bij het opbouwen van een eigen stijl.
Aanbevolen tools en software voor het maken van praatplaten
Een iPad met een Apple Pencil is ideaal voor het maken van praatplaten. Voor grotere projecten is een iPad Pro aan te raden vanwege de capaciteit om grotere bestanden te verwerken. ProCreate is een populaire app voor praatplaten en illustraties. Een alternatief hiervoor is Concepts, waar vectoren gebruikt worden in plaats van pixels.
Samenvattend
Ik hoop dat je met deze inzichten en tips zelf aan de slag gaat om effectieve en aantrekkelijke praatplaten te maken en zo je communicatie naar een hoger niveau te tillen. Praatplaten zijn krachtige visuele communicatiemiddelen die helpen om complexe informatie begrijpelijk en aantrekkelijk over te brengen. Door gebruik te maken van metaforen en eenvoudige tekeningen, kun je een verhaal vertellen dat je publiek echt raakt en bijblijft.
Ook een praatplaat maken? Zo begin je!
- Start met een goed gesprek met de opdrachtgever: Stel vragen over onderwerp, doelgroep en effect. Vul een debriefing in of gebruik post-its om je verhaal te verhelderen, en maak daarna een eerste schets.
- Oefen met tekenen op je werk: maak kleine tekeningen tijdens vergaderingen om de kern vast te leggen.
- Creëer een visuele bibliotheek: maak eigen tekeningen, iconen en illustraties die je opnieuw kan gebruiken in je praatplaten.
- Gebruik metaforen: denk aan herkenbare beelden die de boodschap ondersteunen.
- Zorg voor tekstuele ondersteuning: beschrijf het doel, de doelgroep en wat er te zien is op de praatplaat.
Heb jij interesse in een praatplaat voor jouw organisatie of project? Neem contact op met Osina of vul het contactformulier in.
