Duidelijk schrijven? Onze 3 tips om beter te schrijven.

Tijdens de week van lezen en schrijven vragen we aandacht voor het verminderen en voorkomen van laaggeletterdheid in Nederland. Ongeveer 1 op de 6 Nederlanders is laaggeletterd. Daarom is het tijd voor heldere taal. Met heldere taal help je niet alleen je lezers, maar ook jezelf. Doordat je verhaal duidelijk is, bereikt je boodschap veel meer mensen. Collega Matthieu en oud-collega’s Wilmke & Pieter delen hun tips voor duidelijke taal.

Hoe voorkom je deze fout?

Zoals je ziet, betekenen de zinnen hierboven twee keer iets heel anders. Maar door een simpele regel te onthouden, maak je vrijwel nooit meer een samenstellingsfout.

Samenstellingen schrijf je in het Nederlands eigenlijk altijd aan elkaar. Het maakt daarbij niet uit dat het woord misschien heel lang wordt. Dus rugzak (rug en zak), politieauto (politie en auto), tentententoonstelling (tenten en tentoonstelling) en communicatieconsultant (communicatie en consultant) worden allemaal aan elkaar geschreven. Dus ook woorden die (deels) bestaan uit Engelse woorden schrijf je in het Nederlands aan elkaar. Dus over socialmediamanager en assetmanagementcursus hoef je ook nooit meer te twijfelen.

Twijfel je toch? Gebruik dan het extreem handige Woordenlijst.org van de Nederlandse Taalunie. Hierin vind je van heel veel woorden de juiste schrijfwijze. Staat jouw specifieke woord er niet tussen? Dan vind je wel vergelijkbare woorden, waaruit je kunt opmaken hoe je jouw spellingkwestie moet oplossen. Daarnaast vind je op de website van Onze Taal heel veel informatie en voorbeelden.

Goed  

“Toch biedt de Autovrije Zondag meer kansen dan uitdagingen. Het grootste pluspunt is bewustwording. Iedereen kan beleven en ontdekken wat mensen zonder auto al weten: eropuit lukt ook zonder auto. Het openbaarvervoernetwerk in Nederland is namelijk een van de beste ter wereld. Met het OV reizen is dus mogelijk. Daarnaast zijn de benzineprijzen hoog, dat gaat de komende tijd niet veranderen. Je bespaart dus geld op brandstof. Wat weer goed is in het kader van duurzaamheid. Ook zorgt een Autovrije Zondag ervoor dat meer weggebruikers de fiets pakken, met het OV gaan of te voet hun boodschappen doen bij de supermarkt.”

Hoe voorkom je deze fout?

1.      Gebruik voegwoorden zoals dat, omdat, zodat, voordat, zodra, dus, maar, ten slotte, want etc.
2.      Als je in een verhaal te maken hebt met een opsomming, dan kun je gemakkelijk opsommingswoorden als ‘ten eerste, ten tweede..’ gebruiken.
3.      Je kunt bijvoorbeeld een tegenstelling weergeven met voegwoorden, maar ook oorzaak en gevolg. Kijk maar eens naar de volgende voorbeelden:

• • Tegenstelling: Klaas wil fietsen, maar Marieke niet.
  • Oorzaak en gevolg: Het feest gaat niet door, omdat het regent.

Hoe voorkom je deze fout?

Gelukkig is het best makkelijk om zulke woorden uit stukken te halen, omdat mensen deze woorden vaak onbewust toevoegen. De eerste tip is simpel: kijk altijd kritisch naar het gebruik van zulke woorden. Op een gegeven moment ontdek je steeds meer manieren om zinnen actief te maken!

Mijn tweede tip gaat over het onderwerp van een zin. Dat heeft namelijk al veel invloed op de zinsopbouw. Bij veel zinnen met ‘moeten’, ‘zullen’ en ‘worden’ is het woordje ‘er’ het onderwerp. Zelf experimenteer ik daarom altijd met andere mogelijke onderwerpen in een zin om het actiever te maken. Zo kun je bij het verhaal over motoren ook gebruik maken van coureurs en auto’s als onderwerp. Het verhaal zorgt op deze manier ook voor afwisseling in het verhaal. Het geeft namelijk ruimte om meer te spelen met werkwoorden: ‘De coureurs rijden vanaf 2026 met de nieuwe motoren’ of ‘De coureurs strijden vanaf 2026 met de nieuwe motoren om het kampioenschap.’